Veelgestelde vragen ITP en Corona

ITP behoort niet tot één van de risicogroepen. 

Mensen die geen milt hebben, of een milt die niet functioneert, lopen geen extra risico op ernstige COVID-19, maar wel op een mogelijke (secundaire) infectie met pneumokokken.  Dus zorg er voor dat de vaccinaties die nodig zijn bij een asplenie (het missen van de milt) op orde zijn.

Kijk op https://lci.rivm.nl/richtlijnen/asplenie voor meer informatie.

De risicogroepen worden op de site van het RIVM regelmatig geupdatet. https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/risicogroepen

Het advies van onze Medische Adviesraad en de Nederlandse Vereniging voor Hematologie betreffende CORONA.

Prof. Dr. Roger Schutgens: “Er zijn geen specifieke richtlijnen voor ITP. In principe zijn patiënten zonder milt niet vatbaarder voor corona en worden ook niet gerekend tot de immuun-gecompromitteerde (red. verminderde weerstand) groep. Daar zijn dus geen andere maatregelen voor nodig dan voor de algemene bevolking.

Het algemene advies is om na een doorgemaakte coronabesmetting korter dan 6 maanden geleden, 1 keer te vaccineren. Hierna is dan geen tweede vaccinatie nodig.

De NVvH COVID werkgroep adviseert om hematologische patiënten die COVID hebben doorgemaakt wél twee keer te vaccineren.  

Het is op dit moment niet bekend welke vaccins al zijn toegelaten voor kinderen. Kinderen hebben een lage kans op ernstige COVID.

Overleg a.u.b. met de kinderarts.

(prof. dr. Hans Zaaijer 07-04-2021)

In onderzoeken zijn tot nu toe geen aanwijzingen gevonden dat een coronavaccinatie tijdens de zwangerschap nadelige gevolgen heeft. Maar omdat er nog weinig over bekend is, wordt vaccinatie tijdens de zwangerschap op dit moment voor de zekerheid nog afgeraden. Het advies is om je na de zwangerschap te laten vaccineren. Ben je zwanger geworden tussen de eerste en tweede vaccinatie, dan adviseren we je om de tweede vaccinatie na de zwangerschap te halen.

Er is geen nadelig verband bekend bij gebruik van romiplostim en vaccinatie.

(prof. dr. Hans Zaaijer 07-04-2021)

Bij de corona-vaccins die nu beschikbaar komen worden de volgende adviezen gegeven voor mensen met ITP.

• In de spier vaccineren (intramusculair – i.m.) en niet onderhuids (subcutaan – s.c.) totdat meer duidelijkheid komt of dat wél kan met dit vaccin
• Gebruik bij voorkeur de kleinste naald
• Na toediening 10 minuten afdrukken en zo nodig koelen
• Intramusculair injecteren kan veilig bij een trombocyten-aantal boven 50
• Voor alle patiënten met een trombocyten aantal onder de 50 volgt automatisch dat ze met hun eigen behandelaar moeten overleggen of ze toch i.m. gevaccineerd kunnen worden (bv bij weinig bloedingsrisico en trombocyten boven 20) of dat er tijdelijk uitgesteld wordt of aanvullende maatregelen als kortdurend therapie rondom de vaccinatie moet worden overwogen.
• Voor patiënten met ITP die chronische immuunsuppressiva gebruiken is het advies om vooraf met de eigen behandelaar te overleggen 

Algemene adviezen houden verder in: 

• Na vaccinatie goed / 2 minuten afdrukken en zo nodig koelen
• Bij bloedingsproblemen (bijzonder grote blauwe plekken of met name spierbloedingen) contact opnemen met eigen behandelaar 

Een van de bijwerkingen van de Covid-19 vaccinatie is koorts. Het advies vanuit de MA raad is om voor mensen zonder milt ook dan de richtlijn asplenie te volgen: 

Start altijd zo spoedig mogelijk met antibiotica wanneer de koorts zich voordoet. Raadpleeg daarna een arts. 

ITP in de voorgeschiedenis is voor zover bekend niet geassocieerd met hogere kans op complicaties na vaccinatie. Bedenk ook: terugval door het oplopen van COVID is wellicht erger.

(prof. dr. Hans Zaaijer 07-04-2021)

De mRNA vaccins (Moderna, BioNTech/Pfizer) lijken tot nu toe voor iedereen iets veiliger dan het AstraZeneca vaccin. Voor zover bekend verhoogt ITP de kans op de stollings-bijwerking door vaccinatie niet. 

Niet vaccineren is gevaarlijker dan de kans op bijwerkingen door AstraZeneca. Op dit moment is AstraZeneca niet beschikbaar voor mensen jonger dan 60j. 

(prof. dr. Hans Zaaijer 07-04-2021)

Voor zover bekend: nee

Het oplopen van corona en doormaken van de COVID ziekte is voor iedereen een stollingsrisico. Denk bijvoorbeeld aan longembolie door COVID. Daarom is tot nu toe het risico van de coronavaccins duidelijk kleiner dan de risico's van COVID. Behalve misschien voor vrouwen onder de 30j.

(prof. dr. Hans Zaaijer 07-04-2021)

Nee, dit is niet van invloed. Alle coronavaccins zijn 'dood'; ongevaarlijk bij verwijderde milt.

(prof. dr. Hans Zaaijer 07-04-2021)

Het eerste vaccin dat in Nederland beschikbaar is, is een vaccin op basis van mRNA, verpakt in een microscopisch klein omhulsel van lipiden (vet). Dit is intramusculair (in de spier) uitgetest en zo schrijft de farmaceut het ook voor. De verpakking in lipiden maakt het niet geschikt voor subcutane (onderhuidse) toediening, waarschijnlijk doordat het vaccin dan blijft ‘hangen’ in het vetweefsel en voortijdig wordt afgebroken. 

Ook ITP-patiënten kunnen intramusculair laten spuiten. In Nederland werd geadviseerd trombo’s boven de 50, maar Adrian Newland in Engeland spreekt over boven de 10, mits de bloedingsneiging aanvaardbaar is. Het devies is dus: intramusculair indien verantwoord.

Achteraf testen of iemand antilichamen tegen het virus heeft opgewekt is op zich een goed idee. Dat is inderdaad niet ongebruikelijk voor b.v. hepatitis vaccinatie. Gezien de urgentie van de situatie waarin wij ons nu bevinden en de beperkte beschikbaarheid van de nieuwe vaccins tegen COVID zal men niet snel kiezen voor een ‘trial & error’ benadering met niet-intramusculaire toediening. Daarbij is het tegen de instructies van de farmaceut. Bovendien is het de vraag hoe je dan achteraf een bepaalde antilichaamtiter (de hoeveelheid meetbare antilichamen tegen Corona in het bloed) moet interpreteren. Het is nog niet goed bekend bij welke (onder) waarde je beschermd bent. Dit referentiekader is voor de andere vaccins die al tientallen jaren op de markt zijn inmiddels veel beter bekend.