Veelgestelde vragen ITP en Corona

ITP behoort niet tot één van de risicogroepen. 

Mensen die geen milt hebben, of een milt die niet functioneert, lopen geen extra risico op ernstige COVID-19, maar wel op een mogelijke (secundaire) infectie met pneumokokken.  Dus zorg er voor dat de vaccinaties die nodig zijn bij een asplenie (het missen van de milt) op orde zijn.

Kijk op https://lci.rivm.nl/richtlijnen/asplenie voor meer informatie.

De risicogroepen worden op de site van het RIVM regelmatig geupdatet. https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/risicogroepen

Het advies van onze Medische Adviesraad en de Nederlandse Vereniging voor Hematologie betreffende CORONA.

Prof. Dr. Roger Schutgens: “Er zijn geen specifieke richtlijnen voor ITP. In principe zijn patiënten zonder milt niet vatbaarder voor corona en worden ook niet gerekend tot de immuun-gecompromitteerde (red. verminderde weerstand) groep. Daar zijn dus geen andere maatregelen voor nodig dan voor de algemene bevolking.

Bij de corona-vaccins die nu beschikbaar komen worden de volgende adviezen gegeven voor mensen met ITP.

• In de spier vaccineren (intramusculair – i.m.) en niet onderhuids (subcutaan – s.c.) totdat meer duidelijkheid komt of dat wél kan met dit vaccin
• Gebruik bij voorkeur de kleinste naald
• Na toediening 10 minuten afdrukken en zo nodig koelen
• Intramusculair injecteren kan veilig bij een trombocyten-aantal boven 50
• Voor alle patiënten met een trombocyten aantal onder de 50 volgt automatisch dat ze met hun eigen behandelaar moeten overleggen of ze toch i.m. gevaccineerd kunnen worden (bv bij weinig bloedingsrisico en trombocyten boven 20) of dat er tijdelijk uitgesteld wordt of aanvullende maatregelen als kortdurend therapie rondom de vaccinatie moet worden overwogen.
• Voor patiënten met ITP die chronische immuunsuppressiva gebruiken is het advies om vooraf met de eigen behandelaar te overleggen 

Algemene adviezen houden verder in: 

• Na vaccinatie goed / 2 minuten afdrukken en zo nodig koelen
• Bij bloedingsproblemen (bijzonder grote blauwe plekken of met name spierbloedingen) contact opnemen met eigen behandelaar 

Er is geen onderzoek naar gedaan. Er wordt gezegd dat het misschien mogelijk zou kunnen dat het vaccin dan minder goed werkt. Splenectomie is geen contra-indicatie en er is op dit moment geen argument om niet te vaccineren na splenectomie.

Het eerste vaccin dat in Nederland beschikbaar is, is een vaccin op basis van mRNA, verpakt in een microscopisch klein omhulsel van lipiden (vet). Dit is intramusculair (in de spier) uitgetest en zo schrijft de farmaceut het ook voor. De verpakking in lipiden maakt het niet geschikt voor subcutane (onderhuidse) toediening, waarschijnlijk doordat het vaccin dan blijft ‘hangen’ in het vetweefsel en voortijdig wordt afgebroken. 

Ook ITP-patiënten kunnen intramusculair laten spuiten. In Nederland werd geadviseerd trombo’s boven de 50, maar Adrian Newland in Engeland spreekt over boven de 10, mits de bloedingsneiging aanvaardbaar is. Het devies is dus: intramusculair indien verantwoord.

Achteraf testen of iemand antilichamen tegen het virus heeft opgewekt is op zich een goed idee. Dat is inderdaad niet ongebruikelijk voor b.v. hepatitis vaccinatie. Gezien de urgentie van de situatie waarin wij ons nu bevinden en de beperkte beschikbaarheid van de nieuwe vaccins tegen COVID zal men niet snel kiezen voor een ‘trial & error’ benadering met niet-intramusculaire toediening. Daarbij is het tegen de instructies van de farmaceut. Bovendien is het de vraag hoe je dan achteraf een bepaalde antilichaamtiter (de hoeveelheid meetbare antilichamen tegen Corona in het bloed) moet interpreteren. Het is nog niet goed bekend bij welke (onder) waarde je beschermd bent. Dit referentiekader is voor de andere vaccins die al tientallen jaren op de markt zijn inmiddels veel beter bekend.